عنوان | نویسنده | زبان | ناشر |
اندیشه اجتماعی در روایات امر به معروف و نهی از منکر | غلامرضا صدیق اورعی | فارسی | موسسه علمی فرهنگی دارالحدیث |
معرفی کوتاه:
مناسبات بین دین و علوم اجتماعی یکی از مهمترین مباحث حال حاضر محافل علمی کشورمان است. این که ارتباط بین جامعه شناسی و دین چگونه است از مسائل بسیار مهم و اساسی میباشد عدهای برای توضیح این ارتباط به بیان جامعه شناسی دینی (اسلامی) پرداختند و برای حل این مشکل بر آن شدند که «باید از دل دین مفاهیم عالی اجتماعی استخراج نمود و با گزارههای دین جامعه شناسی را پایه گذاری کرد» که این دیدگاه مورد گفتگوهای فراوانی واقع شده است.[۱]امّا عدهای هم برای تبیین این مباحث راه متواضعانه تری را پیش گرفته و به بررسی ارتباط مفاهیم دینی با گزارههای جامعه شناسی پرداختهاند. که بر سر این نظریه نزاعی نیست و ظاهراً زودتر به سرانجام خواهد رسید از جمله کسانی که به این موضوع اهمیّت دادهاند جناب آقای دکتر اورعی هستند که معتقدند ، میتوان مفاهیم اجتماعی و دینی را مورد بررسی قرار داد به طوری که هر دو دیدگاه را در نظر بگیریم . یعنی دست بردی به مفاهیم دینی نزنیم و از سوی دیگر جامعه شناسی را بر طبق ایده خویش معنا نکرده باشیم . البته ایشان نظریه خود را به شیوه منحصر به فردی در این کتاب و مقالات متعددشان مطرح نمودهاند.
فهرست:
۱ مقدمه
۲ روش کار
۳ فصل اوّل کلّیات مفاهیم جامعه شناختی
۳.۱ حیطه روان شناسی
۴ لذت و رنج
۵ انگیزههای طبیعی و اکتسابی
۶ طبقه بندی مازلو
۷ فرهنگ
۷.۱ تعریف فرهنگ
۷.۲ ویژگیهای فرهنگ
۸ اجتماعی شدن
۸.۱ فرآیند اجتماعی شدن
۸.۲ مکانیسمهای اجتماعی شدن
۹ یادگیری
۱۰ درونی کردن دیگری
۱۱ محیطهای اجتماعی شدن
۱۱.۱ محیط تعلق
۱۱.۲ محیطهای مرجع
۱۱.۳ انطباق
۱۱.۴ تطابق نوآور
۱۲ کنترل اجتماعی
۱۲.۱ انواع کنترل اجتماعی
۱۲.۲ مکانیزمهای کنترل اجتماعی
۱۳ فصل دوم : چارچوب تئوریک
۱۳.۱ بررسی نظریهها
۱۳.۱.۱ کجروی اجتماعی
۱۳.۱.۲ نظریه نابسامانی اجتماعی از مرتن
۱۳.۱.۳ نظریه خنثی سازی
۱۳.۱.۴ نظریه پیوستگی اختلافی
۱۳.۱.۵ نظریه انگ (برچسب) زنی
۱۳.۱.۶ جمع بندی نظریهها
۱۳.۲ نظریههای کنترل اجتماعی
۱۴ منبع اطلاع
۱۵ ماهیت اطلاع
۱۶ ویژگیهای مخاطب
۱۷ توجیه ناکافی و تغییر نگرش
۱۸ اختراع
۱۹ اشاعه
۲۰ فرهنگ پذیری
۲۱ سازمان اجتماعی جدایی و توافق
۲۲ نتیجه گیری
۲۳ فصل سوم : تبیین اجتماعی روایات امر به معروف و نهی از منکر
۲۳.۱ مقدمه
۲۳.۲ اندیشه اجتماعی شدن در روایات
۲۴ شکل گیری گروه یا سازمان اجتماعی بر محور ایدهها
۲۴.۱ سطوح مختلف همنوایی با ارزشها و هنجارها
۲۴.۲ همنوایی با ارزشها
۲۴.۳ نهادی شدن در نظام اجتماعی
۲۴.۴ ترشرویی ، کمترین میزان اعمال کنترل اجتماعی
۲۴.۵ طرد اجتماعی
۲۴.۶ فشارهای اجتماعی
۲۴.۷ پیوندهای گروهی ، عامل کنترل اجتماعی
۲۴.۸ عوامل مؤثر بر پذیرش کنترل اجتماعی
۲۴.۸.۱ تداوم فرهنگ
۲۴.۸.۲ گزینشی بودن پذیرش عناصر جدید فرهنگی
۲۴.۸.۳ تعامل ، موجب یگانگی فرهنگی (تقیه)
۲۴.۸.۴ محبت
۲۴.۸.۵ ماهیّت اطلاع
۲۴.۸.۶ مورد اعتماد بودن
۲۴.۸.۷ خواستار راهنمایی
۲۴.۸.۸ زمینههای اجتماعی
۲۴.۹ آثار مثبت کنترل اجتماعی
۲۴.۹.۱ همه خوبیها در جامعه ، معلول کنترل دینی
۲۴.۹.۲ ویژگیهای ساختار اجتماعی ـ فرهنگی مناسب با رواج
۲۴.۱۰ آثار منفیِ نبود نظارت دینی
۲۴.۱۰.۱ تسلط بدان
۲۴.۱۰.۲ ویژگیهای ساختار اجتماعی ـ فرهنگی منحط (بسیار بد)
۲۵ انگیزههای ترک امر به معروف و نهی از منکر
۲۵.۱ ترس
۲۵.۲ طمع
۲۶ سلسله مراتب ارزشها از نظر اسلام
۲۶.۱ آرامترین تغییر فرهنگی ، تغییر در ارزشها
۲۷ فصل چهارم : جمع بندی و نظر نهایی
۲۷.۱ تیپولوژی گروههای اوّلیه
۲۷.۲ تلاشهای گروه برای افزایش همرنگی فرد
۲۷.۳ کاربرد آموزش و تبلیغات در گروه
۲۷.۴ رابطه مستقیم و غیر مستقیم افراد در گروه
۲۷.۴.۱ رابطه مستقیم و غیر مستقیم در ولایت مؤمنان
۲۸ نتیجه و راهکار
۲۹ فهرست منابع
۳۰ پا نویس